"Zij die de wetten van het universum niet gehoorzamen, zullen calamiteiten en beproevingen oproepen, terwijl zij die de wetten van het universum volgen, gevrijwaard zullen blijven van gevaarlijke ziekten." (klassiek handboek voor interne geneeskunde van de Gele Keizer Huang Di).
Qi Gong is al meer dan 5.000 jaar oud en maakt deel uit van de Traditionele Chinese Medicijnleer (TCM). Deze leer heeft haar oorsprong in veelomvattende theoretische structuren, waaronder
Ying & Yang, de Vijf Elementen (Wu Xing), het energiesysteem van het menselijk lichaam met haar meridianen, energiepoorten en Dantian. Omdat er vaak lichte trek- en strekbewegingen
worden gebruikt om Qi te reguleren en mobiliseren, spreekt men ook wel van Chinese Yoga. Qi Gong is echter veelomvattender. Met langzame, zachte bewegingen en het verenigen van onze aandacht met
de bewegingen, komt de geest in een diepe, kalme en ontspannen staat. Om die reden wordt Qi Gong ook wel 'meditatie in beweging' genoemd.
Qi (Chi) is de onzichtbare levenskracht van het heelal. Het vormt de essentie van ons bestaan. De oude Chinese filosoof Guan Tse schreef: "We dienen
over energie te beschikken alvorens we in dit leven iets kunnen presteren."
Het Chinese karakter voor Qi, dat in het huidige China regelmatig door functionarissen wordt gebruikt en dat we vaak tegenkomen in boeken die in het westen worden verkocht, staat voor "adem" of "lucht". Dit verklaart de wijdverbreide misvatting dat Qi Gong (Chi Kung) eenvoudigweg een reeks ademhalingsoefeningen is. En het Chinese karakter leidt tot een nog ongelukkiger misverstand: het wekt de indruk dat Qi iets is dat buiten ons staat.
Het oorspronkelijke karakter, dat de oude geleerden en Qi Gong-meesters gebruikten, brengt de ware aard en
daardoor de diepere betekenis van Qi over. Dit karakter bestaat uit twee elementen. Het bovenste element is als een vat of pot met een handvat. Onder dat vat staan vier halen. Die zijn
naar boven gericht en stellen het vuur voor.
De twee tekens samen vormen het beeld van een vat dat boven een vuur hangt, zoals een ijzeren pot boven een open vuur waarin water aan de kook wordt
gebracht.
Als het water wordt verhit, komt het geleidelijk in een actievere staat. Het blijft water, maar we zien er beweging in. Langzaam begint er tijdens de
verhitting een ijle damp aan de vloeistof te ontstijgen. En uiteindelijk komt uit de diepte een zeer krachtige energie vrij in de vorm van belletjes die door de vloeistof omhoog borrelen en
in de atmosfeer uiteen barsten.
Het oorspronkelijke karakter van Qi Gong is een metafoor voor de krachtige transformatie van je eigen innerlijke energie als gevolg van de Qi
Gong-oefeningen.
Qi betekent dus levensenergie en Gong betekent oefening, werken of arbeid. Qi Gong (uitspraak: Tsjie Koon) betekent het werken met
energie, ofwel het werken aan de energiehuishouding om de gezondheid en welzijn van lichaam en geest te verbeteren. Bij Qi Gong gaat het om het cultiveren en beheren van de energie
(levenskracht), en het kan daarom ook wel als energiemanagement worden omschreven.
De basis van onze gezondheid is de energiehuishouding van het menselijk lichaam. Ons immuunsysteem werkt het best als onze energie op zijn hoogtepunt is. Als ons energieniveau afneemt, worden we
kwetsbaar.
Alle genezing is gebaseerd op energie. Deze energie kan op veel manieren tot ons komen, maar uiteindelijk zorgen onze eigen energiereserves
voor de innerlijke kracht die ons gezond houdt en in staat stelt om ziekten te overwinnen.
Energie is de basis van ons leven. Zonder energie sterven we. Alle cellen in ons lichaam zijn voor hun (voort)bestaan afhankelijk van energie. Door de
energie blijven ze voortdurend aan het werk en vermenigvuldigen en vernieuwen ze zich.
Als we leren hoe we onze energie op een hoger plan kunnen brengen, kunnen we die gebruiken om onszelf en anderen te helpen bij pijnen ziekte. Dat wordt geleerd door de Qi Gong oefeningen.
Qi Gong is ook bekend onder oude benamingen als Daoyin, Tu Na, Nei Gong en Xing Qi of circulerende Qi. Daoyin is het leiden van energie met de
geest en door beweging, waarbij de nadruk vooral op stretching ligt. Tu Na betekent het oude uitspugen/uitspreken (uitademen) en het nieuwe ontvangen (inademen), waarbij de nadruk ligt op
ademhalingstechnieken (Tiao Xi). Nei Gong is een Daoistische term die 'intern werk' betekent., en is meer een systeem of intern proces om lichaam, Qi en geest te cultiveren, dat onder meer
verschillende technieken kent voor het maken van een intern elixer (Nei Dan).
Iedereen, jong en oud, geoefend en ongeoefend, kan met behulp van Qi Gong:
- energie en uithoudingsvermogen verbeteren;
- fysieke kracht opbouwen;
- spanning leren loslaten;
- chronische hoofd- en rugpijn voorkomen;
- simpele verstuikingen en kneuzingen helen;
- de lichaamshouding verbeteren.
Wij beoefenen o.m. de 'Ba Duan Jin'-set (8 Brokaten). Deze oefeningen vormen één van de traditionele Qi Gong-oefeningen en kwamen tot stand tijdens de
Song-dynastie (960-1279). Ba Duan Jin is in de vroege 12e eeuw ontwikkeld door de legendarische generaal Yu Fei om gevoeligheid en souplesse toe te voegen aan de kracht van zijn soldaten.
Sindsdien is Ba Duan Jin één van de meest gepraktiseerde Qi Gong oefeningen in China. Zo maakt deze set vast onderdeel uit van de trainingen in de Shaolin- en Wudangtempels.
Ba Duan Jin kalmeert de geest en reguleert de ademhaling. De oefeningen helpen de organen tot rust te brengen en zijn ook goed voor de mentale gezondheid. Elk van de 8 oefeningen heeft zijn
voordelen en samen stimuleren zij de 12 meridianen in ons lichaam. Ba Duan Jin is primair bedoeld als een vorm van medicinale Qi Gong, bedoeld om de gezondheid te verbeteren. Elk van de 8
oefeningen is verbonden met verschillende interne organen als de lever, maag, milt en hart, en de oefeningen kunnen in zijn geheel of gedeeltelijk worden beoefend om de nadruk te leggen op het
voorkomen en behandelen van specifieke medische problemen.
De 8 oefeningen:
1. Hou de handen hoog met de palmen naar boven om de interne organen te reguleren ('ondersteun de hemel voor een goed afgestemde San Jiao'; San Jiao is een holte in het lichaam die het
vermogen heeft andere organen en algemene gezondheid te beïnvloeden, voornamelijk door de vrije beweging van Qi). Gezondheidsvoordelen: vermindert pijn in de heupen en rug, hoofdpijn,
vermindert nachtelijke transpiratie, verkoudheid en koorts.
2. Sta als een boogschutter ('span de boog om de adelaar te schieten'). Gezondheidsvoordelen: vermindert opgeblazen gevoel, bestrijdt urologische en constipatieproblemen, en voorovergebogen
rug, verzacht vermoeide spieren, versterkt beenspieren.
3. Hou één arm omhoog om de functies van de milt en maag te reguleren (asymmetrische stretch voor goede digestie).
Gezondheidsvoordelen: verlicht ongemakken van de ingewanden en de maag, pijn in de ledematen, versterkt digestieve en immuniteitsfuncties.
4. Kijk naar achteren om ziekte en spanning te voorkomen ('kijk achterom om de 5 en 7 vermoeidheden te genezen').
Gezondheidsvoordelen: ontspant de nekspieren, verlicht de ruggengraat, vermindert stress en kalmeert de emoties.
5. Zwaai het hoofd en breng het lichaam omlaag om stress te verminderen ('schud het hoofd en de staart voor een goede interne balans'). Gezondheidsvoordelen: bestrijdt ongevoeligheid van ledematen en krampen, migraine, acne, neusbloedingen.
6. Beweeg de handen omlaag langs de rug en benen en raak de voeten aan om de nieren te versterken ('handen raken de voeten voor sterkere
heupen'). Gezondheidsvoordelen: bestrijdt buikpijn, digestieve problemen, menstruatiepijn, ontgift en versterkt het urologische systeem.
7. Stoot de vuist en laat de ogen schitteren om kracht te verhogen ('draaien van de vuist en ogen wijd openen om kracht te vergaren').
Gezondheidsvoordelen: bestrijdt diarree, heuppijn, versterkt spieren en verbetert longfuncties.
8. Omhoog en omlaag brengen van de hielen om ziekten te genezen ('klik de hielen om 100 ziekten te genezen').
Gezondheidsvoordelen: bestrijdt nek- en heuppijn, opgezwollen ogen en stijve spieren.
Een andere Qi Gong-set die wij beoefenen, wordt de 'Opstijgende Kraanvogel' ('Soaring Crane') genoemd. Deze set is geïnspireerd op een kraanvogel die zich uitstrekt en voorbereidt om te gaan vliegen.
Het imiteren van de bewegingen van dieren met karakteristieken die benijdenswaardig zijn, gaat vooraf aan en beïnvloedt de ontwikkeling van Qi Gong.
De roodkoppige kraanvogels worden gerespecteerd vanwege hun vreedzame natuur, gracieuze bewegingen, lange leven, en toewijding aan elkaar. De geest van de kraanvogel komt tot leven in de beoefening van de Qi Gong die hij inspireerde.